دیابت، یکی از بیماریهای متابولیکی رایج در سراسر جهان، به طور قابلتوجهی مردان را بیش از زنان تحت تأثیر قرار میدهد. آمارهای اخیر نشان میدهند که شیوع دیابت در مردان تقریباً دو برابر زنان است. برای مثال، در سال 2024، 11 درصد از مردان در مقایسه با 7.5 درصد از زنان به دیابت مبتلا بودند. این تفاوت حتی در طول 10 سال گذشته نیز بدون تغییر باقی مانده است.
چرا مردان بیشتر مستعد دیابت هستند؟
سلولهای چربی مقاوم به انسولین
مطالعات نشان دادهاند که سلولهای چربی مردان، به ویژه در ناحیه شکم، مقاومت بیشتری نسبت به انسولین دارند. این مقاومت، یکی از دلایل اصلی افزایش سطح گلوکز خون در مردان است. در واقع، مقاومت انسولینی در مردان چاق تا 10 برابر بیشتر از زنان چاق است.
هورمونهای محافظتی در زنان
هورمون استروژن در زنان نقش مهمی در کاهش مقاومت به انسولین دارد. این هورمون با جلوگیری از تولید اسیدهای چرب آزاد، حساسیت سلولها به انسولین را افزایش میدهد. با این حال، پس از یائسگی و کاهش سطح استروژن، زنان نیز در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به دیابت قرار میگیرند.
عادات سبک زندگی
عوامل سبک زندگی نیز تأثیر بسزایی دارند. مردان اغلب نسبت به زنان، کمتر به رژیم غذایی سالم پایبند هستند و به دلیل مصرف بالاتر کالری و چربی، بیشتر در معرض چاقی و دیابت قرار میگیرند.
چاقی و دیابت در مردان جوان
چاقی یکی از عوامل اصلی دیابت است. نرخ چاقی در مردان ایرانی از 37.8 درصد در سال 2014 به 45.6 درصد در سال 2024 افزایش یافته است. این افزایش به ویژه در مردان جوان 20 تا 30 ساله نگرانکننده است. در حالی که نرخ دیابت در مردان دهه 20 در سال 2014 حدود 0.5 درصد بود، این رقم تا سال 2024 به 2.7 درصد رسیده است.
پیشگیری از دیابت نوع 2
مصرف بالای فروکتوز و چربی میتواند مقاومت به انسولین را افزایش دهد. کاهش مصرف این مواد غذایی برای کنترل تریگلیسیرید خون و کاهش خطر دیابت ضروری است
تمرینهای بدنی، بهویژه ورزشهایی که رانها و عضلات بزرگ بدن را درگیر میکنند، میتوانند جذب گلوکز توسط سلولها را افزایش دهند. تمریناتی مانند اسکات و لانژ بسیار موثر هستند.
- کاهش مصرف الکل و غذاهای آماده
الکل و غذاهای آماده حاوی چربی و قند بالا هستند که میتوانند مقاومت به انسولین را تشدید کنند. پرهیز از این مواد غذایی به کنترل سطح گلوکز خون کمک میکند.
نتیجهگیری
دیابت یک بیماری جدی است که میتواند به راحتی با مدیریت مناسب سبک زندگی پیشگیری شود. مردان به دلیل ویژگیهای فیزیولوژیکی و سبک زندگی، در معرض خطر بیشتری قرار دارند، اما با اتخاذ روشهای پیشگیرانه، میتوان شیوع این بیماری را به میزان قابل توجهی کاهش داد.
