نوشیدن مقادیر کم الکل ممکن است برای کاهش خطر بیماری‌های قلبی و عروقی مفید باشد، اما مصرف بیش از حد آن می‌تواند اثرات معکوسی داشته باشد و باعث مشکلات جدی قلبی مانند فشار خون بالا، میوکاردیت الکلی، و به ویژه آریتمی قلبی شود. آریتمی حالتی است که در آن سیگنال‌های الکتریکی قلب نامنظم عمل می‌کنند و می‌تواند به صورت آریتمی‌های دهلیزی یا بطنی بروز کند. در موارد شدید، آریتمی می‌تواند علت مرگ ناگهانی باشد.
آریتمی و تاثیر مستقیم الکل
مصرف بیش از حد الکل باعث فعال شدن سیستم عصبی سمپاتیک و افزایش تحریک قلب می‌شود. این حالت می‌تواند به آریتمی‌هایی مانند فیبریلاسیون دهلیزی یا تاکی‌کاردی بطنی منجر شود. هنگامی که غلظت الکل در خون به حد بالایی برسد (0.12٪ یا بیشتر)، ضربان دهلیزی سرعت بیشتری می‌گیرد و در طول دوره بازیابی، یعنی حدود 6 تا 19 ساعت پس از مصرف، خطر بروز آریتمی به‌ویژه در افراد مستعد افزایش می‌یابد.
نتایج یک مطالعه تخصصی درباره تأثیر الکل بر آریتمی قلبی
مطالعه‌ای که در مجله اروپایی قلب و عروق منتشر شده است، رابطه بین نوشیدن الکل و آریتمی قلبی را بررسی کرده است. این مطالعه با شرکت 202 داوطلب سالم انجام شد و تغییرات الکتروکاردیوگرام آن‌ها در مراحل مختلف پس از مصرف الکل بررسی شد:
- بلافاصله پس از مصرف: سیستم عصبی سمپاتیک فعال شده و ضربان دهلیزی تسریع می‌شود.
- 6 تا 19 ساعت بعد: در این مرحله، 5.2٪ از افراد دچار آریتمی‌هایی مانند فیبریلاسیون دهلیزی و تاکی‌کاردی بطنی شدند.
- 24 تا 48 ساعت بعد: سیستم عصبی پاراسمپاتیک شروع به تثبیت شرایط کرده و ضربان قلب به حالت عادی بازمی‌گردد.
نقش استالدئید در بروز آریتمی
الکل پس از ورود به بدن به استالدئید، یک ماده متابولیتی قوی، تجزیه می‌شود. این ماده سیستم عصبی سمپاتیک را تحریک و سیستم عصبی پاراسمپاتیک را سرکوب می‌کند. نتیجه این فرآیند، افزایش احتمال بروز تاکی‌کاردی و آریتمی در دهلیزها و بطن‌ها است. در موارد شدید، مصرف بیش از حد الکل می‌تواند در عرض 24 ساعت به عوارض مرگباری مانند مرگ ناگهانی منجر شود.
مدیریت مصرف الکل برای جلوگیری از آریتمی
برای جلوگیری از اثرات خطرناک الکل بر قلب، رعایت اعتدال در مصرف بسیار مهم است. مطالعات نشان داده‌اند که افراط در نوشیدن الکل می‌تواند در مدت کوتاهی عوارض خطرناکی ایجاد کند. به همین دلیل توصیه می‌شود:
- از مصرف مقادیر زیاد الکل در یک جلسه خودداری کنید.
- اگر سابقه مشکلات قلبی یا آریتمی دارید، مصرف الکل را به حداقل برسانید یا کاملاً اجتناب کنید.
- در صورت تجربه علائمی مانند تپش قلب یا سرگیجه پس از نوشیدن، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
نتیجه‌گیری
تأثیر الکل بر آریتمی قلبی به شدت وابسته به مقدار و زمان مصرف است. مصرف بیش از حد الکل می‌تواند در کوتاه‌مدت باعث تحریک سیستم عصبی سمپاتیک، افزایش ضربان قلب و بروز آریتمی‌های خطرناک شود. بنابراین، برای حفظ سلامت قلب و جلوگیری از خطرات احتمالی، اعتدال در مصرف الکل و آگاهی از عوارض آن ضروری است.
