ضربان قلب پایین، یا برادیکاردی، به حالتی اطلاق میشود که ضربان قلب به طور مداوم کمتر از 60 ضربان در دقیقه باشد. این وضعیت ممکن است در برخی از افراد نرمال باشد، بهویژه در افرادی که ورزشکار هستند و قلب آنها به دلیل تمرینات ورزشی قویتر است. اما در برخی دیگر از افراد، ضربان پایین قلب میتواند نشاندهنده مشکلات قلبی یا اختلالات مرتبط با سیستم الکتریکی قلب باشد. حال این سوال مطرح میشود که ضربان قلب 50 تا 60 چه تأثیراتی بر بدن دارد و چه کسانی ممکن است تحت تأثیر آن قرار گیرند؟
ضربان قلب 50 تا 60 چیست؟
ضربان قلب 50 تا 60 در دستهبندی ضربانهای قلب پایین قرار میگیرد، اما این محدوده میتواند در برخی از افراد کاملاً طبیعی باشد. به عنوان مثال، ورزشکاران حرفهای یا افرادی که به طور منظم فعالیت بدنی انجام میدهند، ممکن است به دلیل تقویت عضلات قلب، در حالت استراحت ضربان قلبی در محدوده 50 تا 60 داشته باشند. در این حالت، قلب آنها با هر انقباض حجم بیشتری از خون را پمپاژ میکند و نیازی به تعداد ضربانهای بیشتری ندارد.
اما در افرادی که ورزشکار نیستند، ضربان قلب 50 تا 60 ممکن است نشاندهنده مشکلی در سیستم هدایت الکتریکی قلب باشد. این سیستم به تنظیم ریتم و سرعت ضربان قلب کمک میکند و هر گونه اختلال در آن میتواند به کاهش یا افزایش غیرطبیعی ضربان قلب منجر شود.
چرا ضربان قلب پایین اتفاق میافتد؟
دلایل مختلفی برای پایین بودن ضربان قلب وجود دارد که ممکن است به عواملی مانند سبک زندگی، داروها و یا مشکلات سلامت مرتبط باشد. در اینجا به برخی از دلایل کاهش ضربان قلب اشاره میکنیم:
- ورزشکاران و فعالیت بدنی: ورزشکاران به دلیل تقویت عضلات قلب و بهبود کارآیی سیستم گردش خون، معمولاً ضربان قلب پایینی دارند. این امر به آنها اجازه میدهد تا در حالت استراحت با ضربان قلب کمتری اکسیژن کافی را به بدن برسانند.
- داروهای خاص: برخی داروها مانند بتابلوکرها و داروهای ضدافسردگی میتوانند ضربان قلب را کاهش دهند. این داروها با کاهش فعالیت سیستم عصبی سمپاتیک، باعث کاهش ضربان قلب میشوند.
- اختلالات الکتریکی قلب: مشکلات در سیستم هدایت الکتریکی قلب، مانند بلوک قلبی، میتوانند باعث شوند که قلب نتواند به درستی به علائم الکتریکی پاسخ دهد و به این ترتیب ضربان کاهش یابد.
- شرایط پزشکی: بیماریهایی مانند هیپوتیروئیدیسم (کمکاری تیروئید) یا بیماریهای مربوط به متابولیسم میتوانند باعث کاهش ضربان قلب شوند.
چطور میتوان ضربان قلب را اندازهگیری کرد؟
اندازهگیری ضربان قلب بسیار ساده است و میتواند به راحتی در خانه یا توسط پزشک انجام شود. برای اندازهگیری ضربان قلب، مراحل زیر را میتوانید دنبال کنید:
- استراحت کنید: قبل از اندازهگیری، چند دقیقه در حالت استراحت قرار بگیرید تا ضربان قلب در حالت عادی خود باشد.
- مچ دست یا گردن را لمس کنید: برای یافتن نبض، میتوانید از مچ دست یا کناره گردن خود استفاده کنید. انگشتان اشاره و وسط خود را به آرامی روی یکی از این نقاط قرار دهید تا نبض را احساس کنید.
- تعداد ضربانها را شمارش کنید: تعداد ضربانها را به مدت 30 ثانیه بشمارید و سپس این عدد را در دو ضرب کنید تا تعداد ضربان قلب در یک دقیقه مشخص شود.
همچنین، میتوانید از ساعتهای هوشمند یا دستگاههای مانیتور قلب استفاده کنید که ضربان قلب را به طور دقیقتر و مداوم اندازهگیری میکنند.
چه کسانی تحت تاثیر ضربان قلب 50 تا 60 قرار میگیرند؟
ضربان قلب 50 تا 60 ممکن است به دلایل مختلفی در افراد دیده شود. برخی از این افراد شامل موارد زیر هستند:
- ورزشکاران: همانطور که اشاره شد، ورزشکاران و افرادی که تمرینات فیزیکی منظم انجام میدهند، به دلیل افزایش کارایی قلبشان، ممکن است ضربان قلب 50 تا 60 داشته باشند.
- افراد مسن: با افزایش سن، ضربان قلب طبیعی ممکن است کاهش یابد و افراد مسنتر بیشتر در معرض داشتن ضربان قلب پایین هستند. این حالت در بسیاری از موارد طبیعی است، اما اگر علائم دیگری مانند خستگی مفرط یا سرگیجه همراه باشد، نیاز به بررسیهای بیشتر دارد.
- افرادی که داروهای خاص مصرف میکنند: برخی از داروها مانند بتابلوکرها میتوانند باعث کاهش ضربان قلب شوند. افرادی که این داروها را مصرف میکنند، ممکن است ضربان قلب 50 تا 60 داشته باشند.
- افرادی با مشکلات متابولیسم: برخی از بیماریهای متابولیکی مانند کمکاری تیروئید میتوانند به کاهش ضربان قلب منجر شوند. این افراد معمولاً نیاز به درمان پزشکی دارند.
علل ضربان قلب پایین
ضربان قلب پایین ممکن است دلایل متعددی داشته باشد که از عوامل طبیعی تا مشکلات پزشکی متغیر هستند. در ادامه به برخی از علل رایج کاهش ضربان قلب اشاره میکنیم:
- ورزش منظم: همانطور که ذکر شد، افرادی که بهطور منظم ورزش میکنند، قلبی قویتر و کارآمدتر دارند که میتواند خون را با ضربانهای کمتر پمپاژ کند.
- بلوک قلبی: بلوک قلبی به معنای انسداد یا کند شدن سیگنالهای الکتریکی در قلب است. این وضعیت میتواند منجر به کاهش ضربان قلب شود و در برخی موارد نیاز به پیسمیکر دارد.
- کمکاری تیروئید: تیروئید کمکار میتواند باعث کاهش فعالیتهای متابولیکی بدن و در نتیجه کاهش ضربان قلب شود.
- اختلالات عصبی: سیستم عصبی خودمختار نقش مهمی در تنظیم ضربان قلب دارد. هر گونه اختلال در این سیستم میتواند باعث کاهش ضربان قلب شود.
- مشکلات قلبی زمینهای: نارسایی قلبی یا آسیبهای قلبی میتوانند باعث کاهش ضربان قلب شوند. در این موارد، قلب ممکن است توانایی خود را برای پمپاژ خون به طور کارآمد از دست داده باشد.