جراحی قلب باز نوعی عمل جراحی است که برای دسترسی به قلب، دیواره قفسه سینه باز میشود. این جراحی به جراح اجازه میدهد مستقیماً به قلب دسترسی داشته باشد و مشکلات قلبی را که نیاز به درمان دارند، برطرف کند. در این روش، جراح جناغ سینه (استخوان سینه) را میبرد و دندهها را باز میکند تا به قلب دسترسی پیدا کند. گاهی اوقات به این روش “باز کردن سینه” میگویند. اگر بیمار به اندازه کافی قوی باشد و بتواند تحمل کند، جراح این روش باز را پیشنهاد میدهد. با این حال، اگر جراحی قلب باز مناسب نباشد، جراح میتواند با استفاده از برشهای کوچکتر، عملهای کمتر تهاجمی را انجام دهد. به طور کلی، سالانه حدود 2 میلیون نفر در سراسر جهان تحت جراحی قلب باز قرار میگیرند.

اقداماتی که جراحان در جراحی قلب باز انجام میدهند
جراحان قلب در طی جراحی برای برخی از روشها نیاز به دسترسی مستقیم به قلب و عروق خونی اطراف آن دارند. برخی از روشهایی که در عمل انجام میشود، شامل موارد زیر است:
- ترمیم آنوریسم: این روش برای رفع تورم و بزرگ شدن غیرطبیعی شریانها انجام میشود.
- درمان بیماریهای مادرزادی قلبی: مثل نقص دیواره بین دهلیزی (سوراخ در قلب) و یا سندرم هیپوپلاستیک قلب چپ.
- پیوند بای پس عروق کرونر (CABG): برای درمان بیماری عروق کرونر و افزایش جریان خون به قلب.
- پیوند قلب: برای بیمارانی که به نارسایی قلبی دچار هستند.
- تعویض یا تعمیر دریچههای قلب: در مواقعی که دریچههای قلبی درست کار نمیکنند.
- قرار دادن دستگاههای کمکی مانند LVAD: برای کمک به عملکرد قلب در نارسایی شدید.

چگونه باید برای جراحی قلب باز آماده شوید؟
قبل از جراحی، باید توصیههای ارائه دهنده مراقبتهای بهداشتی را به دقت دنبال کنید. برخی از اقدامات لازم قبل از جراحی شامل موارد زیر است:
- قطع مصرف داروها: ممکن است لازم باشد مصرف داروهایی که خطر خونریزی را افزایش میدهند، مانند رقیقکنندههای خون و داروهای ضدالتهابی قطع شود.
- ناشتا بودن: معمولاً بیمار باید قبل از جراحی ناشتا باشد، زیرا بیهوشی با معده خالی ایمنتر است.
- ترک سیگار و الکل: مصرف سیگار و الکل میتواند بهبودی را به تأخیر اندازد و خطر عوارض را افزایش دهد.
قبل و بعد از جراحی قلب باز
قبل از جراحی، آزمایشهایی مانند رادیوگرافی قفسه سینه و الکتروکاردیوگرام انجام میشود تا برنامه جراحی به دقت تنظیم شود. ناحیه جراحی نیز با صابون ضدعفونی و موهای بدن در ناحیه قفسه سینه تراشیده میشود.
بعد از عمل، بیمار معمولاً یک یا چند روز در بخش مراقبتهای ویژه (ICU) بستری میشود و سپس به اتاق معمولی منتقل میشود. بیمار در طول دوره بستری باید فعالیتهایی مانند راه رفتن در راهرو و انجام تمرینات ساده برای بهبود وضعیت جسمی انجام دهد.

انواع جراحی قلب باز
این جراحی به دو روش اصلی انجام میشود:
- روی پمپ: در این روش، قلب بیمار به طور موقت متوقف شده و یک دستگاه بایپس قلب-ریه به جای قلب و ریه کار میکند.
- خارج از پمپ: در این روش که برای پیوند بایپس عروق کرونر استفاده میشود، قلب به تپیدن ادامه میدهد و جراحی روی قلب تپنده انجام میشود.
جزئیات عمل قلب باز
عمل قلب ممکن است بسته به نوع مشکل قلبی، چند ساعت به طول بیانجامد. در طی این عمل:
- برشی به طول 6 تا 8 اینچ در قفسه سینه ایجاد میشود.
- استخوان سینه بریده شده و قفسه سینه باز میشود تا جراح به قلب دسترسی داشته باشد.
- در صورت نیاز، قلب به دستگاه بایپس قلب-ریه متصل میشود و جراح عملیات لازم را بر روی قلب انجام میدهد.
- پس از انجام عمل، قفسه سینه با سیم یا بخیه بسته میشود.

عمل قلب باز چقدر طول میکشد؟
مدت زمان عمل باز بستگی به نوع عمل و وضعیت قلب بیمار دارد. برخی از عملها ممکن است تا 6 ساعت یا بیشتر طول بکشند. در این مدت، بیمار بیهوش است و تیم پزشکی به طور مداوم وضعیت وی را پایش میکنند.
مزایا و خطرات عمل
مزایای عمل شامل نجات جان بیمار و بهبود عملکرد قلب است. بسیاری از بیماران پس از این جراحی بهبودی قابل توجهی در کیفیت زندگی خود احساس میکنند.

خطرات جراحی قلب باز شامل عوارضی مانند:
- واکنشهای آلرژیک به بیهوشی
- خونریزی
- عفونت
- لخته شدن خون
- سکته عوامل خطر مانند دیابت، چاقی و سیگار کشیدن میتواند خطرات این جراحی را افزایش دهند.
دوره نقاهت پس از عمل قلب باز
بیماران پس از جراحی به طور معمول 6 تا 12 هفته زمان نیاز دارند تا به طور کامل بهبود یابند. در این مدت، برخی بیماران به داروهای رقیقکننده خون نیاز دارند تا از لخته شدن خون جلوگیری شود. همچنین بازتوانی قلبی تحت نظر پزشک به بهبود سریعتر کمک میکند.